Skip to main content
  • 03 december 2005

Waarom Bush de baas is

Remko van Broekhoven

Soms kijk ik naar machtige mannen. Bij voorkeur om een uurtje of vijf, na een nacht stappen. Dan vertelt Bush bijvoorbeeld op tv dat hij in naam van Vrijheid & Democratie helaas Irak moet bezetten. Meestal hoor ik alleen maar die eerste woorden, over vrijheid en democratie. Zodra ik Bush namelijk op m’n scherm ontwaar, zet ik standaard het geluid af.

Ja, ik geef het toe, da’s een raar trekje. Maar als je het goed beschouwt, boft Bush eigenlijk nog. Hirsi Ali en Connie Palmen kan ik niet eens zónder geluid verdragen. De eerste vanwege die humorloze combinatie van fanatisme en zelffelicitatie die van haar gezicht afstraalt; de tweede om haar even overduidelijk als onterecht zichtbare tevredenheid met de eigen ‘Rrrroem’.

Maar goed, ik had het over machtige mannen. George W., bekend van het Big Brother huis te Washington. Wat ik me iedere keer afvraag als ik de man al bekkentrekkend door zijn verhaal zie worstelen, is wat hem toch drijft om president te zijn. En dat nog wel van het ‘machtigste land ter wereld’, zoals dat zo mooi heet. Wat beweegt een mens om over dood en leven van miljoenen anderen te beslissen?  

Nou ben ik meestal stoned als ik 's nachts thuis kom. Niet echter nu ik deze column schrijf. Even afgezien dus van institutionele analyse en historisch materialisme: dat verklaart hoe het zo ver heeft kunnen komen, hetgeen ik graag aan echte wetenschappers overlaat, zoals de heren Chomsky, Hardt en Negri. Nee, wat mij boeit is wat de Bushes, Hitlers en Stalins van deze wereld naar de top toe jaagt.... De menselijke noot bij de massamoordenaar, als het ware.

Het valt niet uit te sluiten dat de Amerikaanse president een idealist is, zoals sommige commentatoren graag benadrukken. Zelfs mensen met veel te veel geld kunnen dat zijn. En idealisten kunnen president worden. Denk aan Nelson Mandela. De grote vraag is natuurlijk wat precies je ideaal is. Is het raciale verzoening, de totale oorlog voor raszuiverheid, of de dictatuur van het proletariaat?

Dat brengt me bij Pim Fortuyn, Onze eigen voortijdig gesneuvelde idealist inderdaad. Als je tenminste vindt dat ook het 'Ik' (‘...word minister-president!’) een ideaal kan zijn. Of narcist, aangezien macht soms bestaat uit de verslaving aan andermans applaus. Zonder succes overigens, want zoals de filosoof Bertrand Russell al zei: “”Het geeft uiteindelijk geen voldoening (...) wanneer we de hele wereld zien als grondstof voor de vergroting van ons ego.”

Misschien gaat het Bush wel simpelweg om de macht op zich. Al vijf jaar leest hij zijn medeleven af van de autocue terwijl hij van oorlog naar oorlog wandelt, en weet zich beloond met het besef dat hij cruciale besluiten voor de hele mensheid neemt. Ook als die besluiten misdaden zijn. Misschien komen bij Bush wel alle genoemde ambities samen: het ideaal van de Pax Americana, de erkenning als sterke man, en de kick van de macht. George W. Bush is een redder. Sneue en riskante types zijn dat.