Skip to main content
  • 09 juli 2015

Coup in Europarlement - maar TTIP-verzet gaat door

Taco van Dommels

Een meerderheid in het Europees Parlement stemde op 8 juli in met nòg meer vrijhandelsterreur en ondermijning van de demokratie, ondanks gekonkel door voorzitter Schulz en een ´lipstick-compromis´ van sociaal-demokratische signatuur. Moeten we uiteindelijk de klus tòch nog zelf klaren om ISDS en TTIP (*) te teckelen.

Indrukwekkend en inspirerend die Europese campagne tegen het TTIP (*) en de ISDS-clausule (*). Hulde aan de honderden organisaties en duizenden mensen die zo´n saai en ingewikkeld onderwerp springlevend en invoelbaar hebben gemaakt bij veel Europeanen! Door een veelheid aan acties, analyses, artikelen, discussies en andere interventies kunnen pers en politiek niet meer ontkennen dat er veel, heel veel weerstand is onder de bevolking. De teller van de zelf georganiseerde STOP TTIP!-petitie staat vandaag op 2.316.148 tegenstanders. In een consultatie van de Europese Commissie zelf sprak 97% van de deelnemende burgers zich uit tegen het ISDS. Honderden gemeenten hebben zich inmiddels TTIP-vrij verklaard. En de Europese Commissie moet een ware PR-oorlog voeren om de schade te beperken.

Europarlement
In ons fijne Europa is de macht van het Europees Parlement behoorlijk ingeperkt. En wat het TTIP betreft mogen de geachte afgevaardigden alleen ja of nee zeggen tegen een eindbod van de Commissie. Ja, en tussentijdsadvies uitbrengen aan de onderhandelaars van de EU, dat mag ook.
Op 10 juni zou het dan zo ver zijn: de bespreking van een rapport van sociaal-demokraat Bernd Lange van de parlementaire handelscommissie INTA, en aansluitend een stemming over ingediende wijzigingsvoorstellen (amendementen) van parlementsleden. Maar daar dreigde het mis te gaan voor de TTIP-voorstanders, waaronder EP-voorzitter Schulz. Het TTIP/ISDS-thema leverde namelijk een hoos aan amendementen op waaronder eentje die op de steun van veel geloofsgenoten van Schulz kon rekenen: nummer 27. Nummer 27 kwam neer op een regelrecht afwijzing van de ISDS-clausule (en dus van de TTIP als geheel).

Coup
Inderdaad: kwàm neer. Want Schulz draaide dit gevaar vakkundig de nek om. Hij gelaste de behandeling op 10 juni vlak van te voren af zodat Bernd Lange zijn tekst kon bijwerken. Schulz bewerkte zijn afvallige geloofsgenoten in Duitsland en Spanje en Commissaris Malmstroem en ministers als ´onze´ Ploumen (**) konden weer een nieuwe lading desinformatie over ons uitstrooien.
Schulz zorgde er bovendien voor dat het parlement niet meer rechtstreeks mocht stemmen over ´Nummer 27´. Daarvoor zou dan eerst compromisvoorstel nummer 117 van Bernd Lange onderuit moeten gaan. Een voorstel dat ondanks de mooie woorden het ISDS-systeem intact laat. Tja, een varken met lipstick op, blijft toch maar een varken....

Op 8 juli stond de TTIP/ISDS weer op de agenda. Overal in de zaal waren bordjes met ´STOP TTIP!´ te zien. De stemverheffingen, handgebaren en de woede op de gezichten van de TTIP-tegenstanders spraken boekdelen. Schulz zorgde er voor dat het debat niet eerlijk en evenwichtig was en hij werd door de oppositie openlijk aangesproken op zijn gemanipuleer. Schulz bleef echter kalm en refereerde aan de parlementsregels die zijn gekonkel toe zouden laten. Een staaltje staatsmanschap. Echt! Geef die man een paar commissariaten en een vette bonus!

Méér verzet
Uiteindelijk stemde een meerderheid in met het compromisvoorstel (***) en lijkt dit station nu wel zo´n beetje gepasseerd. Toch valt er nog veel te doen voordat het TTIP-eindbod daar weer op tafel komt, mogelijk ergens in 2018 of 2019, misschien eerder.

De spandoeken kunnen weer uit de kast omdat de TTIP-onderhandelaars van 13 tot en met 17 juli Brussel aandoen. Het wordt ook tijd dat meer Nederlandse gemeenten zich TTIP-vrij verklaren (nu zijn dat alleen nog Tiel en Amsterdam). En het aantal ondertekenaars van de STOP TTIP!-petitie kan flink omhoog. Laten we ook alvast beginnen met mobiliseren voor de 10e oktober. Dan is het weer Europese Aktiedag tegen TTIP en CETA (*), met landelijke demonstraties in Nederland en Duitsland, en lokale akties in honderden steden in heel Europa.

WTO
Op een ander vlak is er ook weerstand tegen de TTIP. Namelijk bij de organisaties die de ontwikkelingen bij de Wereldhandelsorganisatie nauwgezet volgen. Niet toevallig op de dag van het EP-debat stuurden ruim 340 NGO´s - verenigd in de Our World Is Not For Sale-coalitie - een boze brief aan de leiding van die instelling. De WTO-leiding biedt de VS - als aandrijver van TTIP, TPP (*) en TiSA (*) - namelijk alle ruimte om via chantage en uitsluiting de ontwikkelingsafspraken van de Doha Ronde aan de kant te schuiven en om daarvoor in de plaats doodleuk TTIP-, TPP- en TiSA-regelingen door te drukken. De tot nu toe behaalde WTO-resultaten waren al niet best, maar nu gaat het echt de verkeerde kant op.

Het is genoeg geweest, zo vinden de critici. Het roer bij de WTO-onderhandelingen moet helemaal om, nog vóór de volgende ministeriële bijeenkomst eind dit jaar plaats heeft. Twintig jaar van WTO en wereldwijde, ondernemersgeleide handelsglobalisering heeft zeer negatief uitgepakt voor velen op deze aarde en heeft de rijken nog rijker gemaakt dan ze al waren. De regels voor het wereldwijde handelsbeleid moeten veranderen en eindelijk uitgaan van voedselzekerheid, voedselsoevereiniteit, duurzame ontwikkeling, milieubescherming, financiële stabiliteit, betere toegang tot goede openbare dienstverlening, het scheppen van goede banen en de vermindering van armoede en ongelijkheid(****).

(*)
TTIP: Transatlantic Trade and Investment Partnership (Onderhandelingen gericht op (meer) zeggenschap over de wet- en regelgeving in EU en VS door grote transnationale ondernemingen)
ISDS: Investor vs. State Dispute Settlement (Ondemokratische arbitragehoven voor financiële claims van bedrijven tegen overheden)
CETA: Comprehensive Economic and Trade Agreement (Voorstel voor EU-Canada-verdrag á la TTIP, inclusief ISDS-clausule)
TPP: Trans Pacific Partnership (Voorstel à la TTIP tussen VS en Pacifische landen. Functie: tegengaan van opkomende economische en militaire macht China)
TiSA: Trade in Services Agreement (Onderhandelingen tussen verschillende WTO-landen over liberalisering, privatisering en deregulering van (openbare) dienstverlening).
Over al deze verdragen wordt in het geheim onderhandeld door ambtenaren en bedrijfslobbyisten.
(**) zie Open Brief Foodwatch aan Ploumen: https://www.foodwatch.org/fileadmin/foodwatch.nl/Onze_campagnes/Politiek_en_Lobby/Documents/foodwatchbriefTTIP.pdf

(***)
zie stemoverzicht Nederlandse EP-ers:
https://milieudefensie.nl/ttip/nieuws/nederlandse-eurofracties-ttip-isds
(****) zie:
http://www.ourworldisnotforsale.org/en/signon/letter-civil-society-regarding-future-agenda-wto-negotiations