Dopingjacht, privacy en biopolitiek

Afgelopen weekend koos de WADA, het Wereld Anti-Doping Agentschap dat centraal staat in de jacht op sportdopingzondaars , een nieuwe voorzitter. Het werd de Australiër Fahey,  voormalig kettingroker en longkankerpatiënt. Je gunt dat niemand, maar het is ook wel wat cynisch dat de nieuwe hoofddopingbestrijder een fervent roker was. En zeker te weten werd er na afloop flink getoast op de nieuwe voorzitter. Het zal wel geen water geweest zijn.

Hetzelfde WADA besloot een paar weken geleden tot de invoering van het 'biopaspoort'. Na onder andere de rel rond Rasmussen, die feitelijk zonder juridische grondslag uit de Tour werd gezet omdat zijn where-abouts niet allemaal deugden, moest het systeem weer verder aangescherpt worden in de jacht op dopingzondaars. Sporters moeten nu dus niet alleen meer continu aangeven waar ze op elk uur van de dag, van de week zullen zijn, maar er zal nu dus ook een biopaspoort aangelegd gaan worden, waarin onder andere DNA en bloed- en urineprofielen komen te staan. In combinatie met het vorig jaar in Europa ingevoerde biometrische paspoort blijken we steeds verder te kunnen gaan in het schenden van de persoonlijke privacy. En waarom worden sporters niet zelf betrokken bij de discussies over doping?

Op grond waarvan kan je eigenlijk verplicht worden je DNA af te geven zonder van iets strafbaars beschuldigd te zijn? De wielrenner Paolo Bettini vocht dit  eind september ook terecht aan voor de Duitse rechtbank nadat hij niet mocht starten op het WK in Frankfurt. Hij won.
Sporters worden ook op geen enkele manier betrokken bij de discussies en de besluitvorming over de strijd tegen doping terwijl het voor velen wel over hun inkomen gaat, hun werk. Er is een krankzinnige paradox tussen de amateur-sportbestuurders en beroepssporters die (soms volkomen willekeurig) beschuldigd mogen worden, terwijl er nog niets is vastgesteld.
Het wordt hoogtijd dat de sporters zichzelf ook eens gaan organiseren. Er wordt nu slechts soms door een enkeling een principieel standpunt ingenomen. Dezelfde Paolo Bettini kondigde aan te stoppen met koersen als DNA-tests verplicht worden. De Italiaanse wereldkampioen is wel voorstander van DNA-tests bij wielrenners die verdacht worden van dopinggebruik, maar tegen de privacy-schendende willekeur. Hulde!
En van belang is ook de zaak van de wielrenner Andrej Kasjetsjkin die twee weken geleden de UCI voor de rechter sleepte. Zijn advocaat Luc Mission, die bekend werd door het beroemde Bosman-arrest over de afkoopsommen bij voetbaltransfers, bestrijdt een onaangekondigde dopingcontrole in Turkije toen Kasjetsjkin op vakantie was. Hij legt de UCI schending van de privacy ten laste. Misson beroept zich op artikel 8 uit het Europese verdrag van de rechten van de mens, waarin een inbreuk op de privacy niet is toegestaan, tenzij de wet anders bepaalt: “De UCI legt een privatisering van de strafmaat op en eigent zich het recht toe om een renner die verdacht wordt van dopinggebruik zijn werk af te nemen. Ze willen een dopingverdachte te pletter laten vallen.”
Een paar weken geleden werd ook o.a. door een aantal ex-sporters een manifest gepubliceerd onder de titel 'Stop de dopinginquisitie'. Zij stellen hierin: ”Iedere sporter wordt bejegend als een potentiële fraudeur, als een verdachte. Door zowel het Internationaal Olympisch Comité (IOC), de dopingautoriteiten als de betrokken sportbonden. Het bestrijden van dopinggebruik is ontaard in een jacht op topsporters. Zij worden al bij de geringste verdenking aan de schandpaal genageld.” Laten we dit nou eindelijk eens serieus nemen!

De feitelijke, biopolitieke discussie over doping wordt al helemaal niet gevoerd. Wat is doping? En zijn alle verboden middelen of methodes per definitie fout en ongezond? We knutselen zelf ondertussen maar raak aan ons lichaam. Uitwendig wordt alles tegenwoordig verbouwd op weg naar een mooier uiterlijk. Nog sterker: we klonen, we muteren, we manipuleren genetisch. Uit dezelfde onderzoeken komen ook de moderne dopingmethodes voort. Maar tegelijk willen we sporters als een soort 'zuivere mens’ blijven zien die op een boterham met pindakaas bergen beklimt.
Het wordt tijd om, zoals de Duitse filosoof Peter Sloterdijk enkele jaren geleden schreef in een ruchtmakend manifest, dat we eens “Regels voor het Mensenpark” gaan opstellen. Maar dan wel voor iedereen.