-
13 mei 2007
Wij vs. Wilders: oorverdovende stilte
In september 2004 verliet Geert Wilders de VVD-fractie en begon voor zichzelf. Electoraal gezien gaat het Wilders sinds die tijd voor de wind. In korte tijd is hij uitgegroeid tot de meest besproken politicus. Als geen ander lukt het Wilders en zijn Partij voor de Vrijheid (PVV) om het nieuws te domineren. Zijn roep om harde maatregelen tegen migratie, islam en vermeende terroristen lijkt aansluiting te vinden bij een groot gedeelte van het electoraat.
Verdachtmakingen
De aanhang van Wilders lijkt in tegenstelling tot de partijtop - voor een groot gedeelte afkomstig uit de arme buurten en achterstandswijken. Op het eerste gezicht is dat logisch. Andere populistische, rechtse partijen zoals de Leefbaren en de Fortuynisten hengelden met succes in deze goed gevulde vijver. Op kleinere schaal gebeurde dit ook in de jaren '80 en '90 bij extreemrechtse partijtjes uit de 'centrum'-stroming zoals de CD en CP'86. Tevens zijn parallellen te trekken met andere landen: de NPD in Duitsland, het Vlaams Belang in België. Wijken die jarenlang bekendstonden als PvdA-bolwerken, hebben de sociaal-democraten massaal afgezworen. De traditionele aanhang van links, de blanke arbeidersklasse, herkent zich al geruime tijd niet meer in het beleid zoals dit wordt neergezet door overbetaalde PvdA-regenten die enkel nog door zichzelf als sociaal-democraat worden beschouwd.
Net als bij Fortuyn, legt de opkomst van Wilders de crisis van links op pijnlijke en confronterende wijze bloot. De PvdA vindt Wilders maar onfatsoenlijk, GroenLinks vindt dat Wilders wel heel erg ver gaat en de SP houdt zich gedeisd. De vakbonden schitteren al helemaal door afwezigheid. Buitenparlementair links wil wel, maar is vooral hopeloos verdeeld in kleine splinters, onmachtig een gemeenschappelijke vuist te maken.
Een enkele keer wordt het oude linkse stokpaardje racisme weer eens opgepoetst en Wilders voor de voeten geworpen. Indruk maken doet het niet. Ook zagen verschillende hotemetoten de afgelopen maanden 'opvallende parallellen met de jaren '30'. Het is schrijnend dat uitgerekend voormalig Elsevier-correspondent Wierd Duk moet schrijven: 'Wil de PvdA Geert Wilders daadwerkelijk de wind uit de zeilen nemen, dan zal de partij niet moeten volstaan met verdachtmakingen.' Hiermee geeft Duk in een klap aan wat niet alleen het probleem is van de PvdA, maar van heel links. Links is niet in staat een antwoord te geven op de groei van rechts. Maar of het nu Wilders, Fortuyn of Dewinter heet, rechts heeft Jan met de pet helemaal niks te bieden.
Dramatische man
Een jaar geleden publiceerde de Belgische advocaat en kaderlid van de communistische PvdA Norbert van Overloop het boek Wiens Belang?, een onderzoek naar de sociaal-economische standpunten van Dewinter en consorten. 'Ik denk dat de sociaal-economische standpunten van het Vlaams Belang lange tijd zijn onderschat. Iedereen weet wat het Vlaams Belang zegt en schrijft over vreemdelingen en migranten, maar slechts weinigen weten iets over het sociale programma van het Vlaams Belang.' Sinds de publicatie van het boek heeft Van Overloop talloze lezingen in vakbondshuizen gegeven over de gevolgen van de sociaal-economische agenda van het Vlaams Belang voor werkende mensen.
Het is opmerkelijk dat heel links aandacht heeft voor de racistische kant van de PVV, maar bijna niemand naar haar sociaal-economische ideeën kijkt. In zijn 'Onafhankelijkheidsverklaring' schiet Wilders met scherp op mensen op de werkvloer: 50 procent minder ambtenaren, vlaktax, afschaffen minimumloon, versoepeling van het ontslagrecht, afschaffen van het algemeen bindend verklaren van CAO's, beperking kinderbijslag. 'Dit is een dramatische man', aldus FNV-kaderlid en vakbondsactivist Niek Stam. 'Hij heeft niks op met gewone mensen. Ik denk dat veel mensen niet op Wilders zouden stemmen als zij dit soort dingen zouden weten. Ik betwijfel of mensen het hoofddoekje of de dubbele nationaliteit echt zo belangrijk vinden dat zij hiervoor hun sociale bescherming op willen geven. Links loopt veel te veel mee met zijn agenda en de vakbeweging is juist veel te veel naar binnen gekeerd. Zij zouden juist meer voorlichting moeten geven over de net genoemde punten.'
Niet voor niks profileert Wilders zich op hoofddoekjes en paspoorten en niet op zijn sociaal-economisch beleid. Wilders en de PVV snappen zelf donders goed dat deze plannen rampzalig zijn voor een groot gedeelte van de eigen achterban. Juist daarom profileert de PVV zich, net als de LPF of het Vlaams Belang, als een protestpartij. Een partij van buiten de Haagse kaasstolp, die het voor de man in de straat opneemt tegen de elite in dit land. Van Overloop van de Belgische PvdA: 'Iemand vertelde mij ooit: "Ik stem voor het Vlaams Belang om tegen de andere partijen te stemmen." Veel mensen zijn boos, ontevreden met het huidige beleid. Feit is dat het beleid waar het Vlaams Belang voor staat het leven van de gewone man zeer hard zal raken. Als het Vlaams Belang aan de macht komt, zullen ze ontzaglijk veel schade aanrichten. De wederopbouw zal heel erg moeilijk worden. Ik wil niet dat de strijd van onze ouders en voorouders voor niks is geweest.'
Niet meehobbelen
Grote delen van de Nederlandse bevolking geven hun stem voor een partijprogramma dat ze in serieuze problemen kan brengen. Als de PVV de helft van de ambtenaren wil ontslaan, heeft zij het niet alleen over de ondergewaardeerde gemeentelijke baliemedewerkers, maar ook over leraren en ziekenhuispersoneel. Door de rijken evenveel inkomstenbelasting te laten betalen als de allerarmsten zal de overheid jaarlijks vele miljarden mislopen. Vele miljarden die niet langer ingezet kunnen worden om sociale zekerheid en leefbaarheid in de wijken te garanderen. En hoeveel laaggeschoolde arbeiders zullen in de problemen komen met hun hypotheek wanneer het ontslagrecht wordt versoepeld? Zeker als dat gebeurt in combinatie met het afschaffen van het minimumloon.
Wanneer je de moeite neemt om verder te kijken dan de stokpaardjes van Wilders, dan valt meteen op dat het beleid waar de PVV voor staat in de praktijk uitdraait op een ongeremde aanval op de eigen achterban. Wanneer links braaf blijft meehobbelen met de door de PVV bepaalde agenda, kan het nooit een vuist te maken tegen opkomend rechts. Zolang links zich af blijft keren van haar traditionele achterban zullen Wilders en de PVV blijven groeien.
De PVV heeft in haar weinige publicaties voldoende munitie weggegeven om zowel het debat met links als de sympathie van haar eigen achterban te verliezen. Of, om af te sluiten met een citaat van Wilders zelf: 'We moeten ons allereerst realiseren dat wij niet machteloos staan.'