De eindtijden van Baudet

Enige tijd geleden twitterde Thierry Baudet een passage uit de semi-autobiografische roman Gilles van de Franse schrijver Pierre Drieu La Rochelle; 'Wát een kunstwerk, wát een monument!'. Dat Baudet zo te koop loopt met zijn bewondering voor Drieu la Rochelle is niet zonder betekenis. Niet alleen omdat Drieu la Rochelle een rabiaat antisemiet, fascist en collaborateur was die in 1945 zelfmoord pleegde om aan berechting te ontkomen, maar ook omdat dit niet de eerste keer was dat hij deze roman aanhaalde.

In 2015 publiceerde Baudet een artikel in het Franse rechtse tijdschrift 'Valeurs Actuelles' naar aanleiding van de bloedige aanslagen in Parijs. Het is een kort, en nogal cryptisch stuk, maar het past in een patroon. In dit artikel schrijft Baudet dat jihadistisch terrorisme niet verklaard kan worden uit sociale misère, net zomin als de antidemocratische ('soms gewelddadige') bewegingen uit de jaren dertig hiermee verklaard kunnen worden. Wat is dan wel de verklaring?

Hiervoor haalt hij Drieu la Rochelle's Gilles aan, die na zijn ervaringen in de Eerste Wereldoorlog niet meer kan aarden in de burgerlijke samenleving en fascist wordt. Baudet vervolgt; 'Alles in het leven krijgt vorm door strijd. Wie niet strijdt, sterft. En wij zouden willen dat onze samenleving om elke prijs ''vrede'' wil? Gilles kon dat idee niet accepteren en koos voor het fascisme, zoals zijn schepper, Drieu la Rochelle.'

Baudet noemt nog een paar andere aristocratische fascisten als voorbeeld en vermeldt dat weer anderen kozen voor 'militant communisme' dat 'al weinig affiniteit had met democratie'; 'De liberale samenleving stond al behoorlijk onder druk'. Tot zover lijkt Baudet een parallel te suggereren tussen fascisme en Islamitisch fundamentalisme. Maar vatte Baudet enkel het profiel samen van de romanfiguur Gilles? Of heeft Baudet toch meer affiniteit met het wereldbeeld van Gilles / La Rochelle?

In Oikofobie prijst Baudet in ieder geval het idee dat 'leven strijd is en dat elk genot en geluk met een prijs komt'. Dat klinkt toch alsof Baudet vergelijkbare opvattingen heeft als Gilles / La Rochelle. In ieder geval is het niet de levensopvatting van de door Baudet verachte 'moderne, decadente' West-Europeaan die alleen uit zou zijn op gemakzucht en genot. In hetzelfde boek heeft Baudet het over de Westerse cultuur die al decennialang een doodlopende weg zou begaan.

Baudet vervolgt zijn artikel in 'Valeurs Actuelles' door zonder enige bron, de onheilspellende bewering te doen dat na elke terroristische aanslag het gevaar nog groter wordt; 'Elke terroristische aanslag gaat gepaard met een sprong van het aantal bekeringen. Het moskeebezoek brak records in de weken na de aanval op Charlie Hebdo. Geweld erotiseert.'

De gelijkstelling van fascisme met communisme en de gesuggereerde parallel tussen fascisme en fundamentalisme klinken bekend, het zijn wijdverspreide stellingen. Baudet voegt echter zijn eigen twist toe door af te sluiten met een apocalyptisch toekomstbeeld: 'Het keerpunt komt dichterbij, waarop we alleen kunnen reageren met radicale maatregelen om te voorkomen dat ons continent ten onder gaat'; 'Als we het keerpunt bereiken - en niemand weet exact waar het is - zullen we worden geconfronteerd met dezelfde duivelse keuze als die van de Europeanen tussen de twee oorlogen: accepteren als slaven te leven, of ten strijde trekken, in de wetenschap dat in beide gevallen de vrede vervliegt en democratie verdwijnt'.

Als het keerpunt bereikt is, is er geen democratische uitweg meer. Het was niet de eerste of laatste keer dat Baudet een dergelijk scenario schetste. In hetzelfde jaar verklaarde hij dat, als gevolg van de door hem ingebeelde 'massa-immigratie' en de zogenaamde 'natuurlijke politieke ambities' van Moslims, een terugkeer naar de 'pan-Europese burgeroorlog' dreigt. Die term wordt vooral in navolging van de rechtse Duitse historicus Ernst Nolte gebruikt, om de periode tussen de Russische revolutie en de nederlaag van de nazi's in 1945 te beschrijven. In deze geschiedopvatting was het nazisme en de oorlog, inclusief de Shoah, een reactie op de Bolsjewieken.

En hoe dicht zijn we drie jaar later bij dat keerpunt? De tweede zin van Baudet's Forum voor Democratie programma claimt in ieder geval dat Nederland een 'existentiële crisis' doormaakt. Moeten we nu allemaal Gilles worden? Zoals Baudet zegt; 'Celui qui ne se bat pas meurt.'