BRAAAAAF

Zeg eens eerlijk, als je de titel van dit stukje ziet, waar denk je dan aan? Aan honden die in opdracht achter een tak aanrennen, de tak zo snel mogelijk oppakken en zo rap mogelijk terugbrengen naar het baasje? Of aan die andere diersoort, die soort waarvan de leden in opdracht achter een taak aanrennen, die taak zo snel mogelijk oppakken en zo rap mogelijk inleveren bij de baas?

Ik was een paar dagen geleden op een bijeenkomst met een vijfentwintigtal mensen, het politiek gehalte van het programma was nihil en ook de importantie van de dag was dicht bij nul. Het ging namelijk over sport. Het ging niet over onderwerpen die de deelnemers verwachtten, het bleek zomaar ineens neer te komen op een kleine communicatietraining. Op zeker moment gingen de aanwezigen in tweetallen ergens over praten en daarna vroeg de dagleider om plenair een korte samenvatting te geven plus, zo voegde hij eraan toe, geef ook de geprekspartner een complimentje. En nummer een deed dat, nummer twee, nummer drie eveneens en zo ging dat door. Tot aan nummer vijfentwintig en dat was ik en ik zei alleen dat we gezellig hadden zitten mopperen over de aard van de dag. 'En het complimentje?' Geen complimentje. Ik geef graag en veel complimenten, maar dan wel uit mezelf, niet op verzoek, of nee, dat druk ik te zwak uit, niet op bevel.

Los van de mallotigheid om een groep volwassenen dit soort dingen te laten doen, vond ik het verbijsterend dat er geen gesputter was, geen gesteun en geklaag, geen kritiek, maar dat domweg gedaan werd wat opgedragen was ook al betrof het dingen die je uit jezelf soms wel doet en soms niet, maar altijd enkel en alleen vanuit jezelf. Die mensen voelden het blijkbaar niet als beklemmend om complimenten níet uit zichzelf te geven. Hoewel complimentjes iets positiefs zijn, moest ik toch denken aan maoistische zelfkritiekcampagnes, waar de mensen en plein public tot op het bot werden bekritiseerd. Via staatsdwang en groepsdwang lukte het altijd om iemand te vernederen. Net zoals het op de bijeenkomst waar ik was iedereen lukte om op bevel een compliment te verzinnen. Doe nou mee, laten we het wel gezellig houden.

Vorige maand was ik in Amsterdam in het verzetsmuseum. Een van de opvallende dingen van de oorlog is dat een deel van de mensen in verzet kwam, maar dat ook een fors deel van de mensen gewoon bleef doen wat opgedragen werd, ook al waren er nieuwe opdrachtgevers en waren het heel andere opdrachten. Een ‘J" in een persoonsbewijs stempelen, dat soort opdrachten. Hoe groot was het percentage van de mensen dat braaf of tamelijk braaf deed wat de opdracht was, opdrachten die na de oorlog ineens ‘fout’ heetten?

Dat soort mensen is natuurlijk niet uitgestorven, ze zijn onder ons, ze doen braaf ongevaarlijke dingen als niet uit zichzelf complimentjes uitdelen, of ze doen braaf dingen die voor anderen heel gevaarlijk uit kunnen pakken, die anderen bijvoorbeeld het land uitzetten als dat volgens artikel zoveel sub c in orde is. En als er een Nederlandse Scherpslijp Beweging komt die heel veel akelige dingen gaat doen, dan zal een deel van de brave mensen daar voor te porren zijn

Maar de domeinnaam www.nsb.nl is gelukkig niet meer beschikbaar.