Finse versies van

Finland is een groot en dunbevolkt land aan de rand van de wereld. Een homogene samenleving waarin iedereen iedereen kent en extravagantie een doodzonde is. Het buitenland is hier ver weg, een item voor pagina 7 in de dagbladen, immigratie een te verwaarlozen verschijnsel. "Anders" en "de ander" is hier zo vreemd dat men van allerhande trends in het buitenland een eigen versie schept. Dat gaat zo: men leest op die pagina 7 in de krant dat de wereldbevolking opgedeeld is in blanken en mensen met een kleurtje, kijkt uit het raam, ziet een Roma en noemt deze "zwart". Roma's leven hier al vierhonderd jaar en hebben een Fins paspoort maar omdat ze zich in klederdracht hullen, worden ze dus "zwarten" genoemd en als vuil behandeld.

Zeer bedreven in dit spelletje is de Finse kerk. Een protestants-christelijke kerk met een monopoliepositie in de Finse samenleving. Iedereen is er bij geboorte lid van en betaalt van loon, pensioen of uitkering twee procent kerkbelasting tenzij men zich uitdrukkelijk van deze staatskerk distantieert. Dat afstand nemen valt niet mee: bekeert men zich tot Zevendedagsadventist of Doopsgezind dan nog valt men onder de "moederkerk" en komt de belastingdienst langs. Mensen die echt weg willen uit deze lutherse omklemming, moeten Orthodox of Rooms-katholiek worden. De Finse Orthodoxe kerk bestaat uit Russische immigranten, de Rooms-katholieke kerk uit de overige buitenlanders en telt dus maar 7000 leden.

De Beeldenstorm moet hier indertijd een bizar gebeuren zijn geweest. Immers de dominante Lutherse staatskerk is een vrijwel exacte kopie van de Rooms-katholieke. Ze staat onder leiding van een aartsbisschop en bisschoppen en een dominee heet hier gewoon een priester. Hij of zij is wel eventueel getrouwd maar zij is pas sinds 1988 in het ambt aanvaard en kan nog op veel tegenstand rekenen van hij-collega's en van echte bijbelkenners. Protestantse monniken heb je niet maar het zou me niet verbazen wanneer iemand vandaag of morgen op het idee komt om een lutherse kloosterorde op te richten.

Ook qua liturgie is de Lutherse Heilige Mis (heet dus ook zo!) een slap aftreksel van wat men elders in de wereld een Roomse noemt. De priester is in het wit maar staat wel bijna de hele gebeurtenis lang met zijn rug naar de congregatie. Het staat er vol met kaarsen, men eet hostie en drinkt wijn. Men heeft het niet over Maria of de Paus, slaat geen kruis en zingt louter gezangen, maar voor de rest zou men zweren dat men in een seculiere versie van de Roomse Mis verzeild was geraakt. Een soort beat-mis voor katholieken.

Men heeft zelfs de biecht! Weliswaar niet zo eentje in een biechtstoel uit Don Camerone of Het Verdriet van België maar wel eentje die de ontvanger van de biecht promoveert tot direkte afgezant van God. De priester verleent de biechter absolutie en heeft het recht of de plicht om de inhoud van de biecht geheim te houden. Het bestaan van de protestantse biecht en het hoe en wat daarvan kwam hier ineens in het nieuws nadat uit het verre buitenland berichten binnendruppelden over pedopraktijken in de katholieke kerk.

In mum van tijd had Finland haar eigen pedopriesters! Verhalen van vermoedelijke slachtoffers vullen de bladen, de vermoedelijke daders verdedigen zich in de pers en de minister van justitie wil af van het biechtgeheim. Over de oorzaken van de zedendelicten in de "eigen" kerk worden deskundigen het niet eens. Het celibaat kan het niet zijn en kloosterleven dus ook niet. Misschien is het toch die neiging om voor eventjes bij de Grote Wereld te willen horen...?