Stralend Groen Groenland

Het ravenpaartje duikelt vliegend over elkaar heen om jaarlijks hun partnerschap te bevestigen. Eén vliegt zelfs heel even op de kop, wie van de twee kan ik niet zien.

Er ligt nog redelijk wat ijs en natuurlijk ijsbergen in de Tunulliarfik, in de volksmond nog steeds Erik’s Fjord, naar Erik de Rode die hier in 982 aan land stapte. Door het weer, ‘Sila’, is de afgelopen vijf jaar de fjord niet dichtgevroren en zijn er vaker en heviger stormen. Volgens zeggen worden er eerder en meer ijsberen geschoten.

Zuid-Groenland is een onverwacht agrarisch deel van Groenland. Hier geen sledehonden, maar veeteelt en wat opkomende landbouw. Ook historisch gezien is het een bijzondere plek. Na millennia lang wandelen over deze aarde kwamen de mensen, gedreven door sila, klimaatverandering, elkaar 700 jaar geleden in de Erik’s Fjord weer tegen. Deze ontmoeting tussen Inuit en Noormannen heeft interessante sporen achtergelaten.

Mijn eerste bezoek aan Groenland was in juli 1978, nu 30 jaar geleden. Na dit bezoek realiseerde ik me dat je natuur- en milieubescherming niet los kunt zien van de rechten van inheemse volken. In april 2008 ben ik terug in Narsaq en Qaqortoq. Ik ben er voor het ‘Seminar on Climate and Environment in Greenland and the Arctic’ met veel aandacht voor de ‘Earth Charter’.

Is het een reis terug in de tijd? Mijn button met Urani? Naamik (geen uraniumwinning) is nog hot. Ook in 1978 waren er plannen voor uraniumwinning en informeerde men de Groenlanders niet over de gevolgen. Nu is het echter de Groenlandse regering zelf die niet transparant is. Af en toe waan ik me dan ook in Noord-Rusland. Daar zit de overheid ook op de informatie en is er weinig transparantie. Het zal ermee te maken hebben dat Groenland de kolonisatie, en Rusland het communisme, moet ontgroeien en moeten afleren zaken te accepteren die van bovenaf opgelegd worden. Het blijkt dat de Australian Gold Compagny Ltd, omgedoopt in Greenland Minerals and Energy Ltd al enkele jaren proefboringen doet. Op Groenland zijn Australiërs dan ook regelmatige bezoekers.

Weer thuis in ’t Haagje valt acclimatiseren niet mee. Sila breekt weer gemeten records. Mijn ochtendkrant meldt in een berichtje dat de kerncentrale Borssele waarschijnlijk plutonium in de reactor gaat ‘verbranden’. De belangrijkste reden voor deze overstap is de gestegen prijs van uranium, dat tot dusver als splijtstof werd gebruikt. De kosten daarvan zijn sinds 2000 bijna vertienvoudigd. Borssele mag tot 2034 openblijven en de kerncentrale eigenaar EPZ denkt dat de uraniumprijs structureel hoog blijft. Wanneer Plutonium met vers uranium in een zogenaamde mengbrandstof (MOX) wordt gecombineerd, kan het in een gewone reactor worden ‘verbrand’. Wel vergt het transport van MOX-splijtstof uitgebreidere veiligheidsmaatregelen dan van uranium.