Op zaterdagavond 9 november organiseert antiracismecoalitie Platform Stop Racisme & Fascisme in samenwerking met de Joodse antizionistische organisatie Erev Rav de herdenking van de Kristallnacht bij het stadhuis in Amsterdam. Van 19:00 tot 20:30 herdenken we de Kristallnacht en daarmee álle slachtoffers van antisemitisme, racisme en fascisme. TOEN en NU.

In de nacht van 9 op 10 november 1938 voerden nazi-milities gewelddadige, door de staat gesanctioneerde, pogroms uit tegen de Joodse gemeenschap in Duitsland. Huizen en bedrijven werden aangevallen en geplunderd en synagogen werden in brand gestoken. Tienduizenden Joden werden opgepakt en afgevoerd naar concentratiekampen, ernstig mishandeld of zelfs vermoord. Deze gebeurtenis staat bekend als Kristallnacht. Door angst voor nazi-terreur en de mate waarin antisemitisme in de samenleving was genormaliseerd, bleef effectief verzet tegen deze gruwelijkheden uit. Kristallnacht was de eerste stap in de uitvoering van de Holocaust. Joodse vluchtelingen op zoek naar een veilig thuis werden aan de grens van Nederland teruggestuurd.

Zover als de extreemrechtse terreur toen ging, gaat het nu (nog) niet. Wel zien we een vergelijkbaar proces van steeds verdergaande ontmenselijking, gericht tegen bijvoorbeeld moslims en vluchtelingen. Duizenden mensen komen ieder jaar om aan de grenzen van Europa, islamitische Nederlanders worden door de staat bespioneerd en antisemitische complottheorieën zijn opnieuw te horen in de Tweede Kamer.

Met het eerste PVV-kabinet zit er nu zelfs een regering die deze haat tot haar speerpunt maakt. Zo wil de regering een ‘asielcrisis’ uitroepen om de aandacht af te leiden van het afbraakbeleid van de afgelopen jaren en blijft zij de genocide op de Palestijnen steunen. De afbraak van publieke voorzieningen van de afgelopen decennia, en het uitblijven van een strijdbaar links antwoord hierop, hebben de voedingsbodem gelegd voor deze nieuwe opkomst van extreemrechts.

Ook buiten het parlement neemt het zelfvertrouwen van extreemrechts toe. Nadat rechtsextremisten eerder antiracisme-activisten aanvielen, zijn nu klimaatactivisten aan de beurt. In oktober zetten fascisten een opvangcentrum voor vluchtelingen in Ugchelen in de brand. LHBTQI’ers worden ook steeds meer aangevallen. Extreemrechtse politici zoals Wilders en Baudet wakkeren dit vuurtje aan. Die laatste fantaseert openlijk over massadeportatie (‘remigratie’) van niet-witte Nederlanders en de zuivering van het ambtenarenapperaat (een ‘nacht van de lange messen’).

Wat er tijdens Kristallnacht gebeurde mag niet worden vergeten. Het is belangrijk dat we dit moment aangrijpen om stil te staan bij deze donkere episode uit het verleden en dat we hier lessen uittrekken voor het nu. Nooit meer betekent nooit meer, voor niemand!

—

Tijdens de herdenking van Kristallnacht die wij op 9 november organiseren aan de Amstel (hoek Zwanenburgwal) in Amsterdam, zullen we alle slachtoffers van fascisme herdenken en historische lessen vertalen naar het heden. Hiermee maken we een volgende stap in de opbouw van een veerkrachtige, brede verzetsbeweging die in staat is zichzelf en de samenleving te beschermen en extreemrechts daadwerkelijk te stoppen. Dit kunnen we alleen samen. Dus doe mee, sluit je aan en neem al je vrienden, familie, buren en collega’s mee.

De jaarlijkse Kristallnachtherdenking bij het monument voor het Joodse verzet is een traditie die in 1992 begon. Aanleiding was toen het extreemrechtse geweld tegen vluchtelingen in Duitsland. De eerste Kristallnachtherdenking was een initiatief van jongeren die verbonden waren aan Nederland Bekent Kleur. Die organisatie heeft vele jaren daarna de herdenking georganiseerd in Amsterdam. Vanaf 2011 werd de de herdenking bij het stadhuis in Amsterdam georganiseerd door het platform Stop Racisme. Meer informatie over de herdenkingen op deze website van Nederland Bekent Kleur.